Bilgisayarın Tarihçesi ve Z3 Canavarı

Bilgisayar (computer), uzun ve çok karmaşık hesapları bile büyük bir hızla yapabilen, mantıksal (lojik) bağlantılara dayalı karar verip işlem yürüten makinadır. Kısacası bilgisayar, bilgi işleyen elektronik bir makinadır.
İnsanoğlu, M.Ö. 3000 yıllarında paralı alışverişin başlaması ile sayma işlemine ihtiyaç duydu. M.Ö. 2600 yıllarında ise bu işlemlerde kullanılmak üzere Abaküs adı verilen hesaplayıcılar bulundu.
İngiliz Matematikçisi Charles Babbage 1812 yıllarında fark makinası üzerinde çalışmaya başladı. 1871 yılında öldüğünde, bu Analitik makinası istenilen seviyeye gelememişti. Babbage'ın yaptığı hesaplar ve çizimleri, hesap makinalarının ve bilgisayarların temelini oluşturduğundan, ona bilgisayarın babası denmiştir.
Bugün bilgisayarlar ikili sayı sistemine göre çalışmaktadır. İkili sistemi ise 1854 yılında Matematikçi George Boole tarafından bulunmuştur.

Colossus

II. Dünya Savaşı sırasında İngilizler tarafından yapılan şifreli Alman yazışmalarını çözmek için kullanılan erken dönem bilgisayarlardan biri, dünyanın ilk kısmen programlanabilen dijital elektronik bilgisayarıdır.

Harvard Mark I

Harvard Mark I, Harvard Üniversitesi'nde geliştirilmiş ve II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru kullanılmış bir elektromekanik bilgisayardır.

Günümüzdeki bilgisayarlardan 10 kat daha büyük ve onlardan 10 kat daha yavaştı. Toplama-çıkarma işlemlerini ve yazıcı görevini düşük hızlarda gerçekleştiriyordu. Programcılarından Grace Hopper bir Amerikan tümamiraldi.

ENIAC

Bu ilk bilgisayarın siparişi, 1941 yılında Amerika’nın II. Dünya Savaşı'na katılmasıyla birlikte ordu tarafından gizli olarak Pennsylvania Üniversitesi'ne ait elektrik mühendisliği okulu Moore School of Electrical Engineering'e verildi. Amaç daha az isabet hatalı uzun menzilli top ve füzelerin hesaplamalarında kullanılmasıydı.

Bilim adamları John Mauchly ve Presper Eckert tarafından yaklaşık 4 yılda imal edildi. Yaklaşık maliyeti 500.000 dolar idi. ENIAC ilk deneme çalışmasına 1945 yılında başladı. Gerçek anlamda çalışabilmesi ise 1947 yılını buldu. Ancak 2 Eylül 1945’te Japonya’nın teslim olmasıyla savaş sona ermişti ve böyle bir makine için ihtiyaç da kalmamıştı. ENIAC 1947 yılında basına tanıtıldı.

Elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip ilk bilgisayar. II. Dünya Savaşı esnasında ABD'li bilimadamları tarafından inşa edilen ENIAC ilk çıkan bilgisayardı ENIAC, yaklaşık 167 m² bir alana sığıyordu ve ağırlığı 30 tondu.

Savaş nedeniyle gelişmiş diğer bir bilgisayar, Amerikan hükümeti ve Pennsylvania Universitesi ortaklığı ile ortaya çıkmış olan ENIAC adlı bilgisayardı (Electronic Numerical Integrator And Computer). Bilgisayar 18000 vakum tübü, 70000 direnç ve 5000000 lehim noktarına sahipti. 160 kilowatt elektrik gücü tüketen makina Philadelphia daki ışıkların sönükleşmesine neden oluyordu. ENIAC, Mark I e göre 1000 kez daha hızlı bir bilgisayardı. 

EDVAC

1945 de EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer) dizayn edildi. Bu bilgisayarda verilerde program gibi hafızada tutuldu. Bu hafızaya depolama olayının doğmasına neden oldu ve bilgisayar belli bir noktada durudurulduktan sonra devam etmesi sağlanmış oldu. Bilgisayar programlamada çok yönlülüğün artmasına neden olundu. Birinci nesil bilgisayarların dezavantajları vakum tüpleri ile çalışmaları ve verilerin davul şeklideki magnetik şeylerde toplanmasıydı. 

Donanım olarak bilgisayar aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktaydı:

Okuyucu ve kaydedici bir manyetik teyp,

Osiloskoplu bir kontrol ünitesi,

Kontrol ünitesi ve bellekten komutları alan ve onları diğer ünitelere yönlendiren, bir gönderici,

Her defasında bir sayı çifti üzerinde aritmetik işlemleri yapan ve sonuçları aynı işlemi yapan başka bir ünite üzerinde kontrol ettikten sonra belleğe gönderen, bir hesaplama ünitesi,

Bir zamanlayıcı,

Her bir hat üzerinde sekiz kelime kapasiteli 64 civalı akustik gecikme hatlı, iki setten oluşan, bir çift bellek ünitesi,

Her biri tekbir kelimeyi tutan, üç geçici depo

EDVAC’ın toplama süresi 864µs ve çarpma süresi 2900µs’ydi. Bilgisayar yaklaşık 6000 vakum tüpü, 12000 diyota sahipti ve 56kW’lık güç tüketimine sahipti. Cihaz, 45.5m²’lik taban alanına ve 7850kg ağırlığa sahipti. İşletme personelinin tam kadrosu her 8 saatlik vardiya için 30 kişiydi.

EDSAC

 Cambridge Üniversitesi'nde Sir Maurice Vincent Wilkes ve ekibi tarafından 1951'de geliştirilen ve dünyanın ilk bilgisayarlarından birisi sayılan bilgisayardır. John von Neumann'ın EDVAC'ından faydalanılarak geliştirilmiştir.

EDSAC bilgisayar tarihinde önemli bir yer tutar. İlk defa "pratik anlamda" Von Neumann mimarisi paradigması çerçevesinde saklı yazılım bilgisayarı olarak tasarlanmıştır. Bilgisayar tarihi açısından yine önemli bir dönüm doktası olan ve dünyanın ilk video oyunu olan OXO 1952 yılında bu bilgisayar için yazılmıştır.

IBM S360

IBM 360 Sistemi (S/360), IBM tarafından ilk kez 7 Nisan 1964 yılında tanıtılan bir tür ana çerçeve bilgisayar sistemidir. Bilgisayarın yapısı ve uygulamaları arasında belirli bir fark yaratan ilk bilgisayar türüdür.

IBM'in farklı fiyatlarla bir dizi farklı ama uyumlu tasarımlarını piyasaya sürmesini sağlamıştır. Piyasada gerçekten de çok büyük bir başarı elde eden bu sistem, müşterilerin ihtiyaçları arttıkça donanımlarını da arttırabilecekleri küçük sistemler satın almalarını sağlamıştır. Bu tasarım birçok kişi tarafından gelecek yıllarda bigisayar tasarımlarını etkileyecek olan tarihte gelmiş geçmiş en başarılı bilgisayar olarak görülmüştür. (360 ve onu takip eden sistemler tartışılmaz bir şekilde tarihin en çek kar getiren bilgisayar sistemleri serileridir.) S/360’ın baş mimarı Gene Amdahl’dır.

Macintosh

Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını MacIntosh Apple türünden alan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.

PowerPC mimarisini kullandığı 1994-2005 yılları arasında x86 sınıfı bilgisayarlardan ayrılan en önemli özelliği RISC (Reduced Instruction Set Computer) mimarisiydi.

İlk çıkan Macintosh'lar, harddisk veya disket okuyucular için Apple'ın özel olarak hazırlanmış seri portunu kullanmaktaydı. Bu daha sonra kendisini Macintosh Plus'ın piyasaya sürülmesi ile SCSI'ye bırakmıştır.

Klavye, fare gibi aygıtlar için, Macintosh II ile beraber Apple Desktop Bus(ADB) portu kullanılmaya başlanıldı. 1998 yılında iMac'in piyasaya sürülmesi ile birlikte, Apple, ADB yerine USB kullanmaya başladı. ADB portuna sahip olan son Macintosh, 1999 yılında piyasaya sürülen PowerMac G3 (B&W) oldu. Bu Macintosh ADB ile birlikte USB'yi destekleyen ilk ve tek Macintosh'du.

Z3

Z3, 1940'da tamamlanan , Alman mühendis Konrad Zuse tarafından yapılan ilk bilgisayardır. 2300 röle vardı. Floating point destekli binary aritmetiğine ve 22 bit kelime uzunluğuna sahipti.

Bilgisayarın büyüklüğü bir oturma odası vitrini kadardı ve ağırlığı bir tondu. İlk bilgisayar Z3 üç saniye içinde çarpma, bölme ve karekökü hesapları yapabiliyordu. 1995’te ölen Zuse, bilgisayarı hesap yapmaktan üşenecek kadar tembel olduğu için geliştirdiğini söylemişti.

Z3’ün orijinali savaş sırasında 21 Aralık 1943’te bir bombardımanda tahrip oldu. Daha sonra benzerleri geliştirilerek yapıldı. Konrad Zuse’nin oğlu Horst Zuse, babasının 100. doğum günü dolayısıyla ilk bilgisayarın orijinaline tam benzeyen bir kopisini yeniden yaptı.